Σσσ... Τώρα μιλάμε Εμείς!

Το περιοδικό του 1ου Γυμνασίου Βύρωνα

Ένα άρθρο για το μακρύ και γεμάτο κινδύνους ταξίδι της μετανάστευσης των αποδημητικών πουλιών 

Από τον Ιωσήφ Κουνενάκη, τμήμα Β2

Με τον όρο μετανάστευση εννοούμε τη διαδρομή την οποία κάνουν τα πουλιά κάθε χρόνο από τον τόπο διαχείμασης έως τον τόπο αναπαραγωγής τους. Η μετανάστευση χωρίζεται σε δύο μεταναστευτικές περιόδους: το Φθινόπωρο και την Άνοιξη. Το ταξίδι αυτό μπορεί να σημαίνει μια διαδρομή χιλιάδων χιλιομέτρων (π.χ. η Νανοσκαλίδρα έρχεται στην Ελλάδα από την Γροιλανδία, ο Αμπελουργός από την Ινδία ο Μαυροπετρίτης από την Μαδαγασκάρη κ.α.). 

Τα πουλιά τα οποία αναπαράγονται στην Ελλάδα, δηλαδή μένουν την Άνοιξη και το Καλοκαίρι, έρχονται από την Αφρική, ενώ αυτά που ξεχειμωνιάζουν έρχονται συνήθως από βορειοευρωπαϊκές χώρες. 

Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα πουλιά κατά τη μετανάστευση είναι αρκετοί. Καταρχάς, πολλά είδη αναγκάζονται να καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις πάνω από θάλασσες ή ερήμους που σημαίνει πως πρέπει να τις διανύουν χωρίς στάσεις και χωρίς να μπορούν να βρουν εύκολα την τροφή τους. Αυτό συνεπάγεται πως αρκετά πουλιά πεθαίνουν από την εξάντληση. Ένα ακόμα πρόβλημα είναι η μετανάστευση μέσα από τις μεγαλουπόλεις. Τα ψηλά κτήρια και η πολύβουη καθημερινότητα των πόλεων δυσκολεύει το έργο των πουλιών όταν περνούν από εκεί.

Παρόλα αυτά ο σημαντικότερος κίνδυνος κατά τη μετανάστευση είναι το κυνήγι.

Παρότι η εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία απαγορεύουν την θήρευση ζώων την εποχή που αναπαράγονται, αρκετοί είναι οι κυνηγοί οι οποίοι παραβλέπουν τον νόμο και συνεχίζουν το κυνήγι ανενόχλητοι. Δυστυχώς η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου το φαινόμενο των λαθροκυνηγών ανθεί. Αφού λοιπόν τα ζώα γλιτώνουν από τα άλλα προβλήματα, εκεί που πάνε να ξαποστάσουν βρίσκουν μπροστά τους τις κάνες των όπλων.

Παρότι υπάρχει οδηγία της Ευρωπαϊκής ένωσης για την ρητή απαγόρευση του κυνηγιού την Άνοιξη, στα Ιόνια νησιά δεν φαίνεται να τηρείται καθώς δεν υπάρχει κάποια σημαντική ύφεση του φαινομένου. Την Άνοιξη, κάποια είδη έχουν ζευγαρώσει πριν το ταξίδι της επιστροφής στους τόπους αναπαραγωγής οπότε αν πυροβοληθούν αυτό θα σημάνει την αποτυχημένη αναπαραγωγή του ατόμου.

Οι λιμόζες (Limosa limosa) ξεχειμωνιάζουν στην Ελλάδα
Οι μελισσοφάγοι (Merops apiaster) μεταναστευτικό είδος που έρχεται από την υποσαχάρια Αφρική
Χαλκόκοτες (Plegadis falcinellus)

Η αλήθεια είναι πως παραμένουν ακόμα πολλοί κυνηγοί που σέβονται το νόμο, κυρίως μετά την υπογραφή της συνθήκης της Λάρνακας το 2011.

Μόλις τα πουλιά επιστρέψουν πίσω (είτε στην περιοχή αναπαραγωγής είτε διαχείμασης) έχουν να αντιμετωπίσουν μια σωρεία προβλημάτων. Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα είναι η καταστροφή των ενδιαιτημάτων τους. Για παράδειγμα το Κιρκινέζι (Falco naumanni) που είναι ένα παγκόσμια απειλούμενο είδος το οποίο αναπαράγεται και στην Ελλάδα κινδυνεύει από την «εξαφάνιση» των χορτολιβαδικών εκτάσεων που χρησιμοποιεί για την εξεύρεση της τροφής του.

Ένα ακόμα μείζονος σημασίας πρόβλημα είναι η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων και η μείωση της ελεύθερης κτηνοτροφίας. Και τα δύο αυτά προβλήματα απειλούν σε μεγάλο βαθμό τα αρπακτικά πουλιά και κυρίως τους γύπες.

Ένα άλλο απειλούμενο είδος, του οποίου ο πληθυσμός (3 ζευγάρια) αναπαράγεται και στην Ελλάδα, είναι και ο Ασπροπάρης  ( Neophron percnopterus). Το είδος απειλείται σοβαρά από την χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων τα οποία δεν έχουν ως στόχο τον Ασπροπάρη αλλά άλλα ζώα (άγρια σκυλιά, λύκους κ.α.).

Ασπροπάρης (Neophron percnopterus) εν πτήση
Η μεταναστευτική διαδρομή του Ασπροπάρη

Φωτογραφίες:
Κουνενάκης Σήφης 


Φωτογραφία Ασπροπάρη: 
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία

Φωτογραφία διαδρομής Ασπροπάρη:
Περιοδικό Οιωνός τεύχος 57 (Ελλ. Ορν. Ετ.)

Αφήστε μια απάντηση

Σχετικά Άρθρα